ဗလီဝတ္ ေက်ာင္းေတာ္ႏွင့္ ဝတ္တက္ႏႈိးေဆာ္သံ ဆိုတာ ဘာလဲ?

ေမး။    ။မြတ္စ္လင္မ္ေတြရဲ့ ဗလီေက်ာင္းေတြထဲမွာ ဘာေတြရိွလဲ။ ျပီးေတာ့ ဗလီကေန ေန႔တိုင္း ဘာသံေတြ   ေအာ္ေနၾကတာလဲ။ ဘာေတြလုပ္ၾကသလဲ။ ဗလီထဲကို ဘာသာျခားေတြ ဝင္လို႔ တက္လို႔ရလား။

ေျဖ။     ။
(၁) အဓိပၸါယ္
“ဗလီ”ဟာ ဟိႏၵီစကား “ပလႅီ” မွဆင္းသက္လာျပီး အရဗီ ဘာသာစကား လိုဆိုရင္ေတာ့ “မ(တ္)စ္ဂ်ိဒ္” ျဖစ္ပါတယ္။ တိုက္ ရိုက္ အဓိပၸါယ္က ေတာ့ “အမိန္႔နာခံတဲ့ ေနရာ”ပါ။ ကိုးကြယ္ရာ အႏိႈင္းမဲ့ အလႅာဟ္ကို နာခံဝတ္ျပဳကိုးကြယ္တဲ့ ေနရာပါ။

(၂) ဗလီဝတ္ေက်ာင္းေတာ္ထဲမွာ
ပင္မဝတ္ျပဳေဆာင္၊ အမ်ိဳးသမီးသီးသန္႔ဝတ္ျပဳေဆာင္၊ ဝတ္တက္ႏိႈးေဆာ္စင္ (မင္နရက္)၊ ဝတ္မျပဳမွီ ကိုယ္လက္ သန္႔စင္ (ဝႆူ) ကန္၊ က်မ္းစာႏွင့္ ယဥ္ေက်းလိမၼာ စာသင္ေက်ာင္း၊ ဝတ္ျပဳ ေရွ႕ေဆာင္ ဆရာ (အီမာန္) ႏွင့္ နိဗၺာန္ေဆာ္ (မုအ္ဇင္) မိသားစုတို႔အတြက္ အိမ္ (သို႔) အခန္း၊ နာေရးအတြက္ ထမ္းစင္ႏွင့္ နိဗၺာန္ယာဥ္ (အခ်ိဳ႕ျမိဳ႕ရြာမ်ားတြင္ေတာ့ ရန္ပုံေငြ အခက္အခဲအရ မရိွပါ) တို႔ ရိွၾကပါတယ္။

(၃) ဝတ္တက္ႏိႈးေဆာ္သံ
ဝတ္တက္ႏိႈးေဆာ္စင္မွ နိဗၺာန္ေဆာ္က ေက်ာင္းေတာ္သို႔လာေရာက္ဝတ္ျပဳၾကရန္ တစ္ေန႔လွ်င္ ငါးၾကိမ္ ႏိႈးေဆာ္ပါသည္။ ႏိႈး ေဆာ္သံမွာ – ျမတ္ရွင္အလႅာဟ္သည္ အၾကီးျမတ္ဆုံး ျဖစ္ပါသည္ (၄ၾကိမ္)၊ ျမတ္ရွင္အလႅာဟ္မွအပ ကိုးကြယ္ရာ မရိွ ေၾကာင္း သက္ေသခံပါ၏ (၂ၾကိမ္)၊ မုဟမၼဒ္သခင္သည္ ျမတ္ရွင္အလႅာဟ္၏ တမန္ေတာ္ျဖစ္ေၾကာင္း သက္ေသခံပါ၏ (၂ၾကိမ္)၊ ဝတ္ျပဳရန္ လာေရာက္ၾကေလာ့ (၂ၾကိမ္)၊ ေအာင္ျမင္မႈဆီသို႔ လာေရာက္ၾကေလာ့ (၂ၾကိမ္)၊ ျမတ္ရွင္အလႅာဟ္ သည္ အၾကီးျမတ္ဆုံး ျဖစ္ပါသည္ (၂ၾကိမ္) ႏွင့္ ျမတ္ရွင္ အလႅာဟ္မွအပ ကိုးကြယ္ရာ မရိွပါ (၁ၾကိမ္) တို႔ျဖစ္ပါသည္။ ျမိဳ႕ ရြာမ်ားတြင္ ၎ႏိႈးေဆာ္သံ ပ့်ံလြင့္ၾကားရျခင္းျဖင့္ မေကာင္းဆိုးဝါးႏွင့္ မာရ္နတ္ (ရိႈက္တြာန္) မ်ားရန္မွ ကင္းေဝးျပီး မဂၤလာ အျဖာျဖာက်ေရာက္ေၾကာင္း သြန္သင္ထားပါသည္။

 (၄) ဝတ္ျပဳေဆာင္
ပင္မဝတ္ျပဳေဆာင္တြင္ တရားေဟာစင္ျမင့္ (မင္န္ဗရ္) တစ္ခုရိွျပီး ေရွ႕ေဆာင္ဆရာမွ ထိုစင္ျမင့္ထက္မွေန၍ ေသာၾကာေန႔ တိုင္းႏွင့္ က်န္ေန႔မ်ားတြင္ အခါအားေလ်ာ္စြာ တရားေဟာဆုံးမစကားေျပာပါသည္။ ဝတ္ျပဳေဆာင္ မ်ားမွာ အခန္းလြတ္မ်ား ျဖစ္ၾကျပီး ေရွ႕ေဆာင္ေနာက္မွ လိုက္၍ လူစုလူေဝးျဖင့္ဝတ္ျပဳၾကရန္အတြက္ျဖစ္ပါသည္။ ဝတ္ျပဳမႈမွာ ကုရ္အာန္က်မ္းျမတ္ ပါ ပါဒေတာ္မ်ား ရြတ္ဖတ္သရဇၨယ္ျခင္း၊ ဆုေတာင္းျခင္း၊ ဂုဏ္ေတာ္တသျခင္းႏွင့္ ေမတၱာပို႔သျခင္းမ်ားကို ရပ္ျခင္း၊ ဦးညြတ္ ျခင္း၊ ထိုင္ျခင္းႏွင့္ ဦးခ်ျခင္းအေနအထားမ်ားျဖင့္ ျပဳျခင္း ျဖစ္သည္။ ပုံမွန္ေန႔စဥ္ ငါးၾကိမ္စုေဝး ဝတ္ျပဳျခင္းအျပင္ ဝတ္ျပဳ ေဆာင္မ်ားတြင္ တစ္ဦးခ်င္းအလိုက္ ေသာ္လည္းေကာင္း၊ အုပ္စုလိုက္ေသာ္လည္းေကာင္း တရားေဆြးေႏြးျခင္း၊ က်မ္းစာ မ်ားဖတ္ရႈျခင္း၊ ဂုဏ္ေတာ္တသျခင္း၊ တရားဆင္ျခင္ျခင္းႏွင့္ တရားထိုင္ျခင္း (မုရာကဗာ)၊ ရမဒြန္ဥပုသ္လျမတ္တြင္ တရား စခန္းဝင္ျခင္း (အိသိကားဖ္) တို႕ကိုလည္း ျပဳလုပ္ၾကပါသည္။ ဝတ္ျပဳေဆာင္ထဲတြင္ ကုရ္အာန္က်မ္းလာ ပါဒေတာ္မ်ားႏွင့္ တမန္ေတာ္ျမတ္၏ ဆုံးမစကားမ်ားကို ခ်ိတ္ဆြဲထားေလ့ရိွသည္။ ကုရ္အာန္က်မ္းေတာ္ျမတ္ႏွင့္ ဆုံးမစာမ်ားကိုလည္း ဝတ္ ျပဳသူတို႔ ဖတ္မွတ္ႏိုင္ရန္ စာအုပ္ဗီရိုမ်ားျဖင့္ စီစဥ္ထားေပးသည္။

(၅) ဝတ္ေက်ာင္းေတာ္ထဲတြင္
သာေရးနာေရးကိစၥမ်ားျဖစ္ေသာ ေသဆုံးသူအတြက္ ဝတ္ျပဳဆုေတာင္းေပးျခင္း၊ လူမႈအေရးကိစၥမ်ားႏွင့္ပတ္သက္ျပီး အစၥ လာမ့္ ဓမၼသတ္မွဴးမ်ားမွ ဆုံးျဖတ္မႈမ်ားေပးျခင္းႏွင့္ ေစ့စပ္ေၾကာင္းလမ္းထိမ္းျမားျခင္း၊ ေန႔ထူးညျမတ္မ်ားႏွင့္ ရမဒြန္ ဥပုသ္ လျမတ္တြင္ အလွဴအတန္းမ်ားလုပ္ျခင္း စသည္တို႔ကိုလည္း ျပဳလုပ္ပါသည္။ အခ်ိဳ႕ဝတ္ေက်ာင္းေတာ္မ်ားတြင္ လူမႈဖြံ႕ျဖိဳး ေရးအတြက္ စာၾကည့္တိုက္ႏွင့္ ေဆးခန္းမ်ားတြဲဖက္ ဖြင့္ထားျခင္း မ်ိဳးလည္းရိွပါသည္။

(၆) ဗလီဝတ္ေက်ာင္းေတာ္မ်ားႏွင့္ ဘာသာျခားညီေနာင္မ်ား
အစၥလာမ့္သင္ၾကားမႈအရ ဟဂ်္ဘုရားဖူးရန္အတြက္ သီးသန္႔ျဖစ္ေသာ ကာဘာေက်ာင္းေတာ္ (ျမင့္ျမတ္မႈအရ သာလြန္ ေသာ္လည္း က်န္ဝတ္ေက်ာင္းေတာ္မ်ားနည္းတူ အခန္းလြတ္ပင္ျဖစ္သည္)မွအပ က်န္ဝတ္ေက်ာင္းေတာ္မ်ား အားလုံးကို ဘာသာျခားညီေနာင္မ်ားအေနျဖင့္ ရည္ရြယ္ခ်က္ေကာင္း (ဥပမာ- ဝတ္ေက်ာင္းေတာ္ႏွင့္ ဝတ္ျပဳမႈကို သိလို ေလ့လာလို ျခင္းမ်ိဳး) ျဖင့္ ဝင္ေရာက္ႏိုင္ပါသည္။ ဘာသာတရားတိုင္း လိုလိုတြင္ ဝတ္ျပဳကိုးကြယ္မႈဆိုင္ရာ ထြဋ္ျမတ္ အေဆာက္အဦး မ်ားႏွင့္ပတ္သက္၍ ရိုေသမႈ စည္းမ်ဥ္းမ်ား ရိွၾကပါသည္။ အစၥလာမ္တြင္လည္း ဗလီဝတ္ေက်ာင္းေတာ္မ်ားႏွင့္ ပတ္သက္၍ ရိုေသမႈဆိုင္ရာ စည္းမ်ား (ဥပမာ- အစၥလာမ့္တရားေတာ္က သတ္မွတ္ထားသည့္ ကိုယ္သန္႔စင္မႈရိွျခင္း၊ ဟီရိၾသတပၸႏွင့္ အညီ လုံျခဳံစြာ ဝတ္ဆင္ထားျခင္း၊ အမ်ိဳးသားႏွင့္ အမ်ိဳးသမီး မေရာယွက္ျခင္းစသည္တို႔) ရိွပါသည္။ ထိုစည္းမ်ားကို လိုက္ နာႏိုင္ေသာ ဘာသာျခားမိတ္ေဆြမ်ားအေနျဖင့္ မိမိညီေနာင္ မြတ္စ္လင္မ္ႏွင့္အတူ ဝတ္ေက်ာင္းေတာ္မ်ားသို႔ ဝင္ေရာက္ ေလ့လာႏိုင္ပါသည္။ တမန္ေတာ္ျမတ္မုဟမၼဒ္သခင္ သက္ေတာ္ထင္ရွားရိွစဥ္ ခရစ္ယာန္ သံအဖြဲ႕လာေရာက္စဥ္ ဂုဏ္ေပး လက္ခံေတြ႕ဆုံခဲ့ျပီး တမန္ေတာ္ျမတ္ ဝတ္ေက်ာင္းေတာ္ထဲသုိ႔ ဝင္ေရာက္ခြင့္ေပးခဲ့ေပသည္။ အိႏိၵယႏိုင္ငံ၏ လြတ္လပ္ေရး ဖခင္ ဟိႏၵဴဘာသာဝင္ ဂႏၵီၾကီးမွာ အစၥလာမ့္အလင္းျပပုဂၢိဳလ္ၾကီး မုဟမၼဒ္သခင္ကို ေလးစားလို႔ပါဟုဆိုကာ သဖက္ပိုင္းေလး ကို ပုခုံးတစ္ဖက္တင္ကာ ဗလီဝတ္ေက်ာင္းေတာ္မ်ားတြင္ ရံဖန္ရံခါ လာေရာက္ထိုင္ေနတတ္သည္ကို သမိုင္းစိတ္ဝင္စားသူ တိုင္း ေလ့လာဖူးလိမ့္မည္။ ယေန႔သတင္းစာမ်က္ႏွာမ်ားတြင္လည္း ဘာသာျခား ႏိုင္ငံေခါင္းေဆာင္မ်ားႏွင့္ ဘာသာေရး ေခါင္းေဆာင္မ်ား မြတ္စ္လင္မ္အမ်ားစုရိွရာ ႏိုင္ငံမ်ားသို႔  ခ်စ္ၾကည္ေရးခရီးလာေရာက္စဥ္ ဗလီ ဝတ္ေက်ာင္းေတာ္မ်ားသို႔ သြားေရာက္သည္ကို ေတြ႕ေနရေပသည္။


** ဗလီဝတ္ေက်ာင္းဆိုတာ အေသးစိပ္ေဆာင္းပါးဖတ္လိုသူမ်ားအတြက္
Credit: ၿငိမ္းခ်မ္းသူ
Source MMSY မွ မေမးလည္းေျဖ (၈)